Interne consistentie van een schaal

Wanneer je een schaal construeert, voeg je verschillende variabelen - de oorspronkelijke items in de vragenlijst - samen tot een (of meer) nieuwe variabele(n): de schaal. Alle respondenten (eenheden, cases) krijgen een score op de nieuwe schaalvariabele(n). Deze scores geven in principe een betrouwbaardere meting dan de afzonderlijke variabelen.

Maar is de betrouwbaarheid van de schaal groot genoeg? Deze vraag kan beantwoord worden door een betrouwbaarheidsanalyse uit te voeren, d.w.z. door Cronbach's alpha uit te rekenen.
Vuistregel:

• 0 ≤ alpha < 0,60: onbetrouwbare schaal.
• 0,60 ≤ alpha < 0,80: redelijk betrouwbare schaal.
• 0,80 ≤ alpha ≤ 1: betrouwbare schaal.

Omdat je veel variabelen samenvoegt, gaat het om een multivariate analyse. Omdat je nu de kwaliteit van je gegevens wilt controleren, valt dit onder de multivariate beoordeling van de gegevens. Hoe je de betrouwbaarheid van een schaal kunt bepalen met SPSS lees je daarom onder het kopje 'Werken met SPSS' bij de link 3.3 Multivariaat beoordelen.

Voordat je een multivariate beoordeling kunt uitvoeren, moet je alle relevante voorgaande uni-, bi- en multivariate stappen hebben gezet. Dat zijn:

• Univariaat beschrijven: zeer aan te raden om fouten in de data op te sporen.
• Univariaat bewerken: fouten, missing values, selectie van relevante cases en dergelijke moeten zijn behandeld voordat de schaal wordt geconstrueerd.
• Bi- en multivariate beschrijving van de variabelen: noodzakelijk om na te gaan of de variabelen (items) wel allemaal dezelfde 'richting' zijn gecodeerd. Betekent een hogere score op de ene variabele over het algemeen ook een hogere score op een andere variabele? Anders gezegd, de associaties (correlaties) tussen de variabelen moeten positief zijn.
  Wanneer sommige items positief geformuleerd zijn ("In hoeverre bent u het eens met de stelling dat de media een eerlijk beeld schetsen?") en andere negatief ("In hoeverre bent u het eens met de stelling dat de media onbetrouwbaar zijn?"), gaat de betrouwbaarheidsanalyse mis.
  Je kunt deze beschrijving (namelijk een correlatiematrix met de items) overigens bij de betrouwbaarheidsanalyse opvragen, dus hoef je het niet per se vooraf met een apart commando te doen.
• Multivariate bewerking: eerst moet nagegaan worden of de schaal wel eendimensionaal is, d.w.z. of zij uit één component bestaat. Op elke component moet de betrouwbaarheidsanalyse apart worden uitgevoerd.
  Wanneer er in een factoranalyse meer componenten gevonden worden, wordt de betrouwbaarheidsanalyse alleen uitgevoerd met de variabelen die hoog (positief of negatief) scoren op dezelfde component. Het is dan verstandig om als schaalscore uiteindelijk niet de factorscores te gebruiken die SPSS berekent, maar de som of het gemiddelde te berekenen over de variabelen (items) die na de betrouwbaarheidsanalyse in de schaal overblijven.