Hints bij de opgave

Keuzeschema toetsen

Beantwoord de vragen in de kop van onderstaande tabel van links naar rechts om bij de juiste toets uit te komen.
Wanneer je maar één variabele tegelijk wilt analyseren, moet je deze variabele als de afhankelijke variabele beschouwen.
Wanneer je twee (of meer) variabelen tegelijk wilt analyseren maar je kunt geen onderscheid maken tussen de afhankelijke en de onafhankelijke variabelen, neem dan een van de variabelen met het hoogste meetniveau als de afhankelijke variabele.
De genoemde meetniveaus zijn altijd de laagste vereiste niveaus; hogere niveaus zijn toegestaan. Dit betekent dat je een toets bij een lager meetniveau mag kiezen wanneer er geen toets is op het gewenste meetniveau.
Onder categorisch wordt hieronder een variabele verstaan die gemeten is op minstens nominaal niveau en uit (minstens 2) categorieën bestaat.

Afhankelijke variabele Onafhankelijke variabele(n)

Welk meetniveau? Welk soort? Hoeveel? Welk soort? Wat toets je? Omvang steekproef? Kies deze toets:

interval (continu verdeeld) 0 (toets op 1 variabele) n.v.t. gemiddelde N > 30 of populatie normaal verdeeld t-toets voor één gemiddelde
Fijnproevers: als N ≥100 of σ bekend en populatie normaal, z-toets voor één gemiddelde

N ≤ 30 t-toets voor één gemiddelde met bootstrap*

0 (herhaalde meting) n.v.t. gemiddelde N > 30 of populatie normaal verdeeld t-toets voor gepaarde waarnemingen

N ≤ 30 t-toets voor gepaarde waarnemingen met bootstrap*

correlatie n.v.t. t-toets op correlatiecoëfficiënt

niet-normaal verdeeld: t-toets op correlatiecoëfficiënt met bootstrap*

1 dichotomie gemiddelde n_j > 30 of populatie normaal verdeeld t-toets voor het verschil tussen 2 gemiddelden
Fijnproevers: als N ≥100 of σ bekend en populatie normaal, z-toets voor het verschil tussen 2 gemiddelden

n_j ≤ 30 t-toets voor het verschil tussen twee gemiddelden met bootstrap of permutatietoets*

variantie n_j > 100 of populaties normaal verdeeld F-toets op gelijke varianties (alleen handmatig)

n.v.t. Levene's F-toets op gelijke varianties (alleen met SPSS)

categorisch gemiddelde groepen even groot of gelijke varianties in de populatie eenwegs-variantieanalyse (ANOVA)

interval correlatie n.v.t. t-toets op correlatiecoëfficiënt

niet-normaal verdeeld: t-toets op correlatiecoëfficiënt met bootstrap*

b n.v.t. t-toets op regressiecoëfficiënt

2 of meer categorisch gemiddelde groepen even groot of gelijke varianties in de populatie meerwegs-variantieanalyse

(ook) interval b, R² n.v.t. meervoudige regressieanalyse

ordinaal niet gegroepeerd 0 (herhaalde meting) n.v.t. rangcorrelatie N ≥ 5 toets op rangcorrelatie van Spearman (t-benadering als N > 30)

1 ordinaal rangcorrelatie N ≥ 5 toets op rangcorrelatie van Spearman (t-benadering als N > 30)

nominaal dichotomie 0 (toets op 1 variabele) n.v.t. proportie N ∙ π₀ > 5 en N ∙ (1 - π₀) > 5 z-toets op een proportie. NB SPSS voert automatisch een exacte (binomiaal)toets uit wanneer niet aan de voorwaarde is voldaan

1 dichotomie frequenties n.v.t. Fisher-exact toets

categorisch 0 (toets op 1 variabele) n.v.t. frequenties max. 20% cellen met f_e < 5 en geen f_e < 1 chikwadraattoets voor frequenties van één nominale variabele

1 of meer categorisch frequenties max. 20% cellen met f_e < 5 en geen f_e < 1 chikwadraattoets voor kruistabellen (het verband tussen twee nominale variabelen)

* Deze toetsen zijn alleen verplichte stof voor studenten in de excellentie- en honoursgroep.

Afhankelijke variabele		Onafhankelijke variabele(n)
Welk meetniveau?	Welk soort?	Hoeveel?	Welk soort?	Wat toets je?	Omvang steekproef?	Kies deze toets:
interval	(continu verdeeld)	0 (toets op 1 variabele)	n.v.t.	gemiddelde	N > 30 of populatie normaal verdeeld	t-toets voor één gemiddelde Fijnproevers: als N ≥100 of σ bekend en populatie normaal, z-toets voor één gemiddelde
		0 (toets op 1 variabele)	n.v.t.	gemiddelde	N ≤ 30	t-toets voor één gemiddelde met bootstrap*
		0 (herhaalde meting)	n.v.t.	gemiddelde	N > 30 of populatie normaal verdeeld	t-toets voor gepaarde waarnemingen
				gemiddelde	N ≤ 30	t-toets voor gepaarde waarnemingen met bootstrap*
				correlatie	n.v.t.	t-toets op correlatiecoëfficiënt
				correlatie	n.v.t.	niet-normaal verdeeld: t-toets op correlatiecoëfficiënt met bootstrap*
		1	dichotomie	gemiddelde	n_j > 30 of populatie normaal verdeeld	t-toets voor het verschil tussen 2 gemiddelden Fijnproevers: als N ≥100 of σ bekend en populatie normaal, z-toets voor het verschil tussen 2 gemiddelden
				gemiddelde	n_j ≤ 30	t-toets voor het verschil tussen twee gemiddelden met bootstrap of permutatietoets*
				variantie	n_j > 100 of populaties normaal verdeeld	F-toets op gelijke varianties (alleen handmatig)
				variantie	n.v.t.	Levene's F-toets op gelijke varianties (alleen met SPSS)
			categorisch	gemiddelde	groepen even groot of gelijke varianties in de populatie	eenwegs-variantieanalyse (ANOVA)
			interval	correlatie	n.v.t.	t-toets op correlatiecoëfficiënt
				correlatie	n.v.t.	niet-normaal verdeeld: t-toets op correlatiecoëfficiënt met bootstrap*
				b	n.v.t.	t-toets op regressiecoëfficiënt
		2 of meer	categorisch	gemiddelde	groepen even groot of gelijke varianties in de populatie	meerwegs-variantieanalyse
		2 of meer	(ook) interval	b, R²	n.v.t.	meervoudige regressieanalyse
ordinaal	niet gegroepeerd	0 (herhaalde meting)	n.v.t.	rangcorrelatie	N ≥ 5	toets op rangcorrelatie van Spearman (t-benadering als N > 30)
ordinaal	niet gegroepeerd	1	ordinaal	rangcorrelatie	N ≥ 5	toets op rangcorrelatie van Spearman (t-benadering als N > 30)
nominaal	dichotomie	0 (toets op 1 variabele)	n.v.t.	proportie	N ∙ π₀ > 5 en N ∙ (1 - π₀) > 5	z-toets op een proportie. NB SPSS voert automatisch een exacte (binomiaal)toets uit wanneer niet aan de voorwaarde is voldaan
	dichotomie	1	dichotomie	frequenties	n.v.t.	Fisher-exact toets
	categorisch	0 (toets op 1 variabele)	n.v.t.	frequenties	max. 20% cellen met f_e < 5 en geen f_e < 1	chikwadraattoets voor frequenties van één nominale variabele
	categorisch	1 of meer	categorisch	frequenties	max. 20% cellen met f_e < 5 en geen f_e < 1	chikwadraattoets voor kruistabellen (het verband tussen twee nominale variabelen)